هوش موسیقیایی چیست؟
هوش موسیقیایی مانند هوش بین فردی یکی از انواع هوش های چندگانه گاردنر است.
گاردنر معتقد بود هوش موسیقی، توانایی انسان در درک الگوهای شنیداری، اصوات و آهنگ‌ها است.
افرادی که دارای هوش موسیقیایی گاردنر هستند، نسبت به سایر افراد، توانایی بیشتری در تمایز و تشخیص بین صداها و نواهای موسیقی دارند.
در طول تاریخ افراد مشهور زیادی بودند و هستند که از این هوش برخوردارند. آنها علاوه بر درک و تشخیص صداها و آهنگ‌ها، توانایی تولید آهنگ و موسیقی را نیز دارند.
البته برای اینکه مطمئن شوید این هوش را دارید یا نه؛ لزومی ندارد حتما آهنگ‌ساز، نوازنده یا خواننده باشید.
اینکه قدرت شنیداری بالایی دارید و آهنگ‌ها و نواها را به راحتی به‌خاطر می‌سپارید، یک نشانه برای داشتن این هوش است.
در این مقاله به این می‌پردازیم که، هوش موسیقیایی چیست، چطور با تست هوش موسیقی میزان استعداد خود را شناسایی کنیم، راه های تقویت
هوش موسیقیایی چیست، چه کسانی این هوش را دارند و چه مشاغلی مناسب این افراد است.
تاریخچه موسیقی
هوش موسیقیایی یا Musical Intelligence یکی از هوش های گاردنر است.
پیش از گاردنر روانشناسانی مثل اسپیرمن، معتقد به هوش عمومی بودند. آنها برای ارزیابی هوش افراد از هوش عقلی و ضریب هوش یا IQ استفاده می‌کردند.
در واقع از نظر آنها هوش انسان خلاصه به یک عدد، ضریب هوشی بود.
هنوز هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند اولین موسیقی‌ها در طول تاریخ بشر، چه زمانی و چگونه نواخته شده‌اند.
انسان‌شناس‌ها معتقدند که هوش موسیقیایی از ابتدای تاریخ بشر وجود داشته و در نقطه خاصی از مغز جای دارد.
باستان‌شناس‌ها در بررسی‌های خود فلوت‌هایی مربوط به 40 هزار سال قبل را کشف کرده‌اند.
نکته جالب‌تر اینکه، برخی اکتشافات حکایت از آن دارد که انسان‌های نخستین با سوراخ کردن استخوان حیوانات از آن برای نواختن موسیقی استفاده می‌کردند.
همچنین استفاده از آواز و موسیقی در مراسم‌های مذهبی، آئین‌های جادوگری و جشن‌ها توسط انسان سابقه‌ای طولانی دارد.
در نهایت اینکه موسیقی یک رسالت و هدف بسیار مهم دارد: متحد کردن انسان‌ها در گروه‌های اجتماعی.
هوش موسیقیایی چیست؟
هوش موسیقیایی گاردنر، میزان درک فرد را از صدا، ریتم، آهنگ و همچنین توانایی او در ساختن یا نواختن قطعات موسیقی را نشان می‌دهد.
این هوش برخلاف اسمش تنها محدود به موسیقی نیست. فردی با هوش موسیقیایی بالا، لزوماً یک نوازنده حرفه‌ای نیست.
همین که فرد بتواند ارتباط عمیقی با صداها و آهنگ‌ها برقرار کند، نشان‌دهنده وجود این هوش است.
گاردنر این هوش را با «هوش زبانی کلامی» هم‌راستا می‌داند؛ از طرفی معتقد است با سایر هوش‌های چندگانه تفاوت‌های زیادی دارد.
ارتباط هوش موسیقیایی گاردنر و مغز انسان
هوش موسیقیایی گاردنر به بخش مشخصی از مغز انسان نسبت دارد.
مغز از دو نیم‌کره چپ و راست تشکیل شده است. نیم‌کره چپ مغز مسئول کنترل توانایی‌های کلامی انسان است.
در حالی که توانایی انسان در موسیقی و درک صداهاف نواها و آهنگ‌ها به نیم‌کره راست مغز مربوط است.
نوآم چامسکی زبان‌شناس، فیلسوف و نظریه پرداز مشهور آمریکایی معتقد است که، اصول زبان و قدرت تکلم به طور ذاتی در وجود انسان قرار دارد.
گاردنر نیز معتقد است که انسان از بدو تولد میل ذاتی به موسیقی، ریتم و آهنگ دارد.
گاردنر در کتاب خود با عنوان: هوش چندگانه از «یهودی منوهین» بهترین نوازنده ویولن در قرن بیستم یاد می‌کند.
منوهین چنان استعدادی در موسیقی از خود نشان داد که در سن سه سالگی توانست وارد اکستر سمفونیک سن فرانسیسکو شود و در هفت سالگی اولین ارکستر زنده خود را در این گروه اجرا کرد.
گاردنر درباره منوهین می‌نویسد:
پیشرفت سریع منوهین در نواختن ساز نشان می‌دهد که او از بدو تولد استعدادی ذاتی در زمینه موسیقی داشته است.
زندگی منوهین شاهدی بر وجود رابطه بین بیولوژی و هوش موسیقیایی است.
نواختن موسیقی اثر شگفت‌انگیزی روی مغز انسان می گذارد. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که موسیقی باعث ایجاد تغییرات ساختاری در مغز و افزایش ماده خاکستری مغز می‌شود.
بسیاری از اساتید موسیقی و روانشناس‌ها معتقدند، موسیقی تأثیر زیادی روی سلامتی و اعتماد به نفس انسان دارد.
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که گوش دادن موسیقی کلاسیک برای مغز مفید است، استرس را کاهش می‌دهد، الگوی خواب را بهبود می‌دهد و باعث
تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
افراد مشهور تاریخ که هوش موسیقیایی بالایی داشتند
در طول تاریخ افراد مشهور زیادی بودند و هستند که هوش موسیقیایی بالایی دارند. آنها علاوه‌بر تشخیص اصوات، نواها و آهنگ‌ها، توانایی تولید آنها را نیز دارند.
در ادامه لیست اسامی موسیقی‌دان‌های مشهور ایرانی و خارجی و لینک معرفی آنها را قرار داده‌ایم.
موسیقی‌دان‌های مشهور ایرانی
- غلامحسین بنان
- روح الله خالقی
- محمدرضا شجریان
- اردشیر کامکار
- رهی معیری
- مجید انتظامی
- محمدرضا لطفی
- کیهان کلهر
- حسین علیزاده
ویژگی افراد با هوش موسیقیایی بالایی
همان‌طور که گفتیم هوش موسیقی تنها به توانایی نواختن ساز محدود نمی‌شود.
یکی از راه‌های تشخیص این هوش، تست هوش موسیقی است که در قسمت‌های قبلی لینک تست هوش موسیقی را دیدید.
ویژگی‌های افرادی که استعداد موسیقیایی بالا دارند عبارت‌اند از:
- سبک یادگیری شنیداری دارند.
افرادی با سبک یادگیری شنیداری، ترجیح می‌دهند از طریق شنیدن و صحبت کردن مطالب را حفظ کنند و با خواندن و نوشتن ارتباط کمتری برقرار می‌کنند.
- در تقلید صدا و لحن دیگران مهارت دارند.
- نسبت به صداهای محیط حساس هستند.
- در آواز خواندن و رقص، و انجام حرکات موزون مهارت خاصی دارند.
- خیلی وقت‌ها آوازی را زیر لب می‌خوانند یا سوت می‌زنند.
- به طیف وسیعی از سبک‌های موسیقی علاقه دارند.
- کنسرت رفتن جزو سرگرمی‌هایشان است.
- ترانه‌های جدید را به راحتی به خاطر می‌سپارند.
- خیلی وقت‌ها با انگشتان دست روی میز ضرب می‌گیرند.
- در نوشتن قطعات موسیقی و یادگیری سازهای موسیقی جدید استعداد دارند.
راه های تقویت هوش موسیقیایی چیست؟
یکی از ویژگی‌های نظریه گاردنر این است که هیچ جواب مطلقاً درست یا غلطی وجود ندارد.
اگر کسی هوش طبیعت‌گرای بالایی دارد به این معنا نیست که نمی‌تواند هوش موسیقی بالایی داشته باشد.
این درست است که برخی افراد استعداد موسیقیایی را به طور ذاتی دارند. اما اگر این هوش در شما غالب نیست، راه‌های بسیاری برای رشد و تقویت آن وجود دارد.
یکی از راه های تقویت هوش موسیقیایی آموزش دیدن و قرار گرفتن در محیطی است که به تقویت این هوش کمک می‌کند.
بعضی از راه های تقویت هوش موسیقیایی عبارتند از:
- بازی های حدس آهنگ
- شرکت در کنسرت‌ها و تئاترهای موزیکال
- یادگیری یک ساز موسیقی جدید
- دانلود قطعات موسیقی مختلف
- آشنایی با سبک‌ها و ژانرهای جدید موسیقی
- گوش دادن به صداهای طبیعت
- تلاش برای تشخیص ریتم و آهنگ یک قطعه موسیقی
- آشنایی با سازهای مختلف و تشخیص صدای آنها
- آشنایی با نت‌ها و نوشتن یک قطعه موسیقی
- ایجاد صداهای آهنگین با وسایل در دسترس
البته این لیست انتهایی ندارد. هرچه بیشتر خود را در معرض صداها و آهنگ‌های مختلف قرار دهید، این هوش در شما قوی‌تر می‌شود.
شغل مناسب هوش موسیقیایی
هماهنگ‌کننده گروه کر- آهنگ‌ساز
- رهبر گروه ارکستر
- مجری برنامه‌های موسیقی
- معلم موسیقی
- نوازندهٔ گروه موسیقی
- ناظر ضبط موسیقی
- خواننده
- ترانه سرا
- فروشنده / سازنده سازهای موسیقی
- منتقد موسیقی
- صدابردار
فهمیدن هوش غالب به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید مسیر شغلی و زندگی آینده خود را طراحی کنید.
همچنین با یادگیری شیوه‌های پرورش هوش‌های چندگانه می‌توانید توانمندی‌های مختلفی را در خود ایجاد کنید.
برای کشف و انتخاب شغل باید به این نکته توجه داشت که هر شغل مجموعه‌ای از مسئولیت‌های مختلف است که هرکدام به یکی از هوش‌های چندگانه مرتبط است.
بنابراین برای موفقیت در شغل دلخواهتان، باید به تقویت تمام هوش‌های چندگانه بپردازید.
